ΠΟΛΥΜΟΡΦΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ ΤΟΥ ΜΕΤΑΞΙΟΥ

ΘΕΡΜΟ ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΜΑ ΤΟΥ 2015 ΣΤΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ «ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ»

ΕΝΑ ΑΓΓΙΓΜΑ ΨΥΧΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΑΚΡΥΝΗ ΚΙΝΕΖΙΚΗ ΕΠΑΡΧΙΑ ΤΗΣ ΓΚΑΝΣΟΥ

της Αντωνίας Τρουμπούκη

Ευχάριστη αίσθηση προκάλεσε σ’ όλους εμάς που επισκεφθήκαμε την έκθεση, τα εγκαίνια της οποίας πραγματοποιήθηκαν στις 11 Φεβρουαρίου 2015 στο Πολιτιστικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων «Μελίνα Μερκούρη» από τις 11/2 – 15/2/2015 και διοργανώθηκε από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, την Πρεσβεία της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας και τον Σύνδεσμο Ελλάδας-Κίνας.

Παρευρέθη πλήθος επισήμων, ως εκπροσώπων πνευματικών ιδρυμάτων, κοινωνικών, πολιτιστικών και πολιτικών φορέων, καθώς ο κ. ZouXiaoli πρέσβης της ΛΔ της Κίνας μετά της συζύγου του κας NingYi ο Μορφωτικός Ακόλουθος κ. ZhangZhan, ο αναπληρωτής Γεν. Δ/ντής του πολιτιστικού Γραφείου Επαρχίας Gansu κ. Cai Ζhi, η πρόεδρος του Ελληνοκινεζικού Κέντρου Επιχειρηματικότητας κα Αφρ. Μπλέτα κ.ά.

Η φωτογραφική περιπλάνηση αφορούσε τις διάσπαρτες πολιτείες της επαρχίας Gansu όπως τις Lanzhou, Baiyin, Tianshui, Jiayuguan, Dunhuang, Zhangye και Jinquan, που βρίσκονται στις απαρχές του Δρόμου του Μεταξιού, δυτικώτερα της αρχαίας Σιάν, από την καρδιά της Κίνας ως την Μογγολία, την περιοχή των Ουγιούρων και το Θεβέτ. Στα βορεινά του Κίτρινου Ποταμού, που διασχίζει την πρωτεύουσα Lanzhou από τ’ αριστερά στα δεξιά, με τα 454 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα έκταση και τους 25.600 εκατ. κατοίκους βρίσκεται αυτή η ιστορική περιοχή.

Στο ακρότατο ΒΔ σημείο της επαρχίας είναι χτισμένη η ακριτική πόλη Jiayuguan. Εδώ όπου υπάρχουν απομεινάρια κατάληξης του Σινικού Τείχους, στο εσωτερικό του οποίου στέκουν οι δύο πύλες, φρούρια, η ανατολική της «φώτισης» και η δυτική της «ειρήνευσης», οι οποίες οδηγούσαν σε πύργους, για αξιωματούχους και τολμηρούς ορεσίβιους οδηγούς καραβανιών. Από εδώ η πορεία συνεχιζόταν μέσω Dunhuangδυτικά στις ερημικές εκτάσεις Τουρφάν και Καρακόρουμ, τα δύσκολα περάσματα των οροσειρών Αλτάϊ με τα 4 χιλ. μέτρα υψόμετρο. Έφθαναν μετά από εβδομάδες πορείας από τα ελληνικά βασίλεια της Βακτριανής στην Φεργάνα, νότια στην Ινδία ή δυτικά την Κασπία, την Αζοφική, την Κων/πολη ή και νοτιώτερα στην Συρία, την Αίγυπτο, την Ρώμη.

Τα ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία της περιοχής ανέπτυξε ο κ. Kai Ζhi, εντεταλμένος αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Τομέα Πολιτισμού της Επαρχίας Γκανσού, καθώς επίσης τόνισε τον ιδιαίτερο συμβολικό χαρακτήρα της έκθεσης αφού αυτός ο τόπος συνέδεε την Δύση με την Ανατολή.

Τους ομιλητές παρουσίασε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλάδας Κίνας κ. Ανδρέας Ποταμιάνος, ο οποίος αναφέρθηκε στις διαχρονικές σχέσεις επικοινωνίας μεταξύ των δύο λαών μας. Ιδιαίτερα είπε: «Από την Μινωϊκή Εποχή, όπως αναφέρει ο Ηρόδοτος στο 4^ο βιβλίο της Ιστορίας του (5^ος αι. π.Χ.) έμποροι και ιδέες από την μακρυνή ανατολή ανταλάσσονταν στην Μεσόγειο».

«Από το 5.000 π.Χ. οι βραχογραφίες στον Ινδό ομιλούν για εκτεταμένες μετακινήσεις ανθρώπων και για αλληλοεπιδράσεις πολιτισμών». «Εξάλλου», είπε, «οι διάδοχοι του Μ. Αλεξάνδρου στα ελληνικά βασίλεια της Βακτριανής ήλεγχαν τους εμπορικούς δρόμους της Ασίας, από το σημερινό Αφγανιστάν ως τα παράλια της Μ. Ασίας, μέχρι την εμφάνιση του ισλαμισμού».

Ο κινέζος πρέσβης κ. ZouXiaoliανέπτυξε το θέμα της ανασύστασης μέσω νέων μορφών, του θασασσίου ή χερσαίου Δρόμου του Μεταξιού», μέσω της δημιουργίας εμπορικών σταθμών, για επίτευξη της οικονομικής ανάπτυξης και σύσφιξης των σχέσεων ανάμεσα στους λαούς της γης. «Το λιμάνι του Πειραιά», είπε «θα μπορούσε να παίξει σημαντικότατο ρόλο σ’ αυτή την κατεύθυνση».

Από τον δήμο Αθηναίων ο κ. Φωτ. Προβατάς υπεύθυνος της Ελληνοκινέζικης συνεργασίας στον δήμο αναφέρθηκε με θερμά λόγια για την καλή συνεργασία που έχουμε με την κινέζικη κοινότητα της Αθήνας και πρότεινε να διοργανωθεί στην χώρα μας το Διεθνές Συνέδριο με θέμα το «Δρόμο του Μεταξιού». Επίσης είπε «ν’ αφιερώσουμε την έκθεση στην σύζυγο του κινέζου πρέσβη που κατάγεται από την Γκανσού και μιλά πολύ καλά ελληνικά».

O κ. Χρ. Τεντόμας πρόεδρος του Πολιτιστικού Οργανισμού αναφέρθηκε στα ίδια θέματα.

Η έκθεση άρεσε στους παρευρισκομένους, αφού στις 15/2 είχε 100 επισκέπτες και απετέλεσε μια συναρπαστική διαδρομή θέασης, μέσα από την ανθολόγηση εύστοχων φωτογραφικών καταγραφών, που υποδήλωναν ευρείς ορίζοντες ερμηνείας και μας μετέφεραν τόσο στους αλλοτινούς καιρούς της κινεζικής ιστοριογραφίας, όσο και στην ιδιαίτερη ομορφιά των φυσικών τοπίων.

Στις φωτογραφίες απεικονίζοντο τα υπέροχα μοναστηριακά συγκροτήματα, με τις μυθικές εσωτερικές διακοσμήσεις, οι μισογκρεμισμένες στούπες, στα παληά περάσματα του Δρόμου του Μεταξιού, τ’ απέραντα λιβάδια σε όλες τις εποχές του έτους, οι οποίες γιορτάζονται παραδοσιακά σε πολυάριθμες τελετές και χορούς «κυκλωτικούς». Επίσης τα φυσικά γλυπτά των ορεινών όγκων, με τις αριστοτεχνικά πολυχαραγμένες βραχώδεις οροσειρές, αφού «ο Θεός αεί γεωμετρά», την συμβολική αποτύπωση του Κίτρινου Ποταμού, τις χιονισμένες ερήμους με το εκθαμβωτικό χρώμα της ώχρας ν’ αντιπαλεύει το έντονο γαλάζιο τ’ ουρανού. Τα ψυχρά χρώματα να παρατίθενται στα θερμά, τα σκούρα με τα φωτεινά, σε υπέροχους συνδυασμούς δοσμένα με άψογη τεχνική δεξιοτεχνία…

Η παρουσίαση της έκθεσης υπήρξε η αφορμή ν’ αναψηλαφήσουμε ιστορικά γεγονότα και για την εξελικτική παρουσία της ανθρώπινης ζωής, στις όχθες του Κίτρινου ποταμού, που διασχίζει την περιοχή. Ξεκινώντας από την Παλαιολιθική στην Νεολιθική και την εποχή του Χαλκού, από την 3^η στην 2^η χιλιετία οι μυθικές Δυναστείες των Χσία, Σανγκ και Γιν, όπως αναφέρονται στ’ απομνημονεύματα του ιστορικού Σέμα Τσιέν, αντιστοίχου του Ηροδότου.

Από την διαρκή πάλη του ανθρώπου για αντιπλημμυρική προστασία, την απόκρουση των μογγολικών επιδρομών από τα βόρεια καθώς και άλλων νομαδικών φυλών από τα δυτικά.

Ακολουθεί η χρησιμοποίηση του σιδήρου για να παραχθούν σκεύη, όπλα κι αγροτικά μηχανήματα. Επιτυγχάνεται η παραγωγή του μεταξιού, κατά τον μύθο γεννημένου από τις ακτίνες του φεγγαριού, αφού υπάρχει στην Κίνα σύμφωνα με αρχαιολογικά ευρήματα κοντά στον Κίτρινο Ποταμό από 3.000 π.Χ. Εδώ δημιουργούνται τα πρώτα ιδεογράμματα, κυκλοφορούν τα πρώτα νομίσματα με την μορφή οστράκων, το πρώτο ημερολόγιο, ενώ αναπτύσσεται η αστρολογία και η επιστήμη πρόβλεψης σεισμών, καθώς η κοινωνική ζωή και το εμπόριο, ιδίως επί Δυναστείας των Δυτ. και Ανατ. Τσου (1122-221 π.Χ.) και επί Δυναστείας των Μαχομένων Βασιλείων (5^ος – 3^ος αι.).

Την ένωση των αδύναμων βασιλείων με την καθιέρωση της ενιαίας γλώσσας θα επιτύχει ο πρώτος Μέγας Αυτοκράτωρ της Δυναστείας των Τσιν ο Σι Χουάν Τι το 221 π.Χ., που θα διασφαλίσει τα βόρεια σύνορα με την κατασκευή του Σινικού Τείχους μήκους 2400 χιλιομ. και είναι γνωστός μας για την δημιουργία της υπόγειας πολιτείας του Πήλινου Στρατού.

Ακολουθεί η Δυναστεία των Χαν εποχής πρωτοχριστιανικών χρόνων, εξελίσσονται οι επιστήμες, η βιοτεχνία και το εμπόριο και εκδίδεται ο πρώτος ταξειδιωτικός οδηγός «Τσιέν Χαν Σου» με τίτλο «Σι Γιου Τσούαν», που χαρτογραφεί τις περιοχές από το Παμίρ ως την Ινδία και εξυπηρετεί θρησκευτικές ανάγκες εξάπλωσης του Βουδισμού στην Κίνα και Ασία. Πολιτισμοί αλληλοεπηρεάζονται. Ήθη και έθιμα, τέχνες και γλώσσες αλληλοσυμπληρώνονται.

Επί Δυναστείας των Τανγκ (618-907 μ.Χ.) ενισχύεται ο χρυσοφόρος Δρόμος του Μεταξιού. Τότε προσαρτάται το Θιβέτ. Ενισχύεται το εμπόριο, επέρχεται ευημερία και ανάπτυξη με ατμόσφαιρα πλούτου, πολυτέλειας και άνθησης των γραμμάτων και τεχνών. Εφευρίσκεται η τέχνη παραγωγής χαρτιού κυρίως από μπαμπού, τελειοποιείται ο τροχός και οι καμινάδες υψηλών θερμοκρασιών για την κινέζικη κεραμική της πορσελάνης, που έγινε γνωστή σε όλο τον κόσμο, καθώς και η τέχνη της λάκας, που αναπτύχθηκε στις όχθες του Κίτρινου Ποταμού.

Στην έκθεση παρουσιάστηκε φωτογραφία του γλυπτού εποχής Τανγκ που αποκαλείται από τους αρχαιολόγους «ιπτάμενο άλογο», λόγω της θαυμαστής ισορροπίας και βρέθηκε στο Δρόμο του Μεταξιού.

Ο γνωστός στην Ευρώπη Μάρκο Πόλο τον 12^ο αι. πέρασε από την περιοχή της Γκανσού επί Δυναστείας Σούνγκ. Ακολουθεί η Δυναστεία των Μογγόλων Γιουάν, αφού το 1279 μ.Χ. ολοκληρώνεται η μογγολική κυριαρχία και οι Μογγόλοι όπως και οι Οιγιούροι από επιδρομείς εντάχθηκαν στην κινεζική επικράτεια.

Η πόλη της Ντουν Χουάν, που σημαίνει φωτεινό σημείο υπήρξε μεθοριακός στρατιωτικός και εμπορικός σταθμός στην όαση της λεκάνης Ταρίμ, καθώς χωνευτήρι πολιτισμών από τον 4^ον έως τον 14^ον αι. Με πολλά μοναστήρια, κέντρα διαλογισμού και τελετουργιών, ιεροί τόποι στους οποίους μέσα από την απέραντη σιωπή τους και την αγωνία των ανθρώπων των καραβανιών, χαράσσονταν στους εξωτερικούς τοίχους ευχετήρια λόγια για το καλοτάξιδο της πορείας τους, ενώ αυτοί έπαιρναν μαζί τους για φυλαχτά κροκάλες ζαντ από τις κοίτες των ξεροποταμιών.

Τα Σπήλαια Μογκάο καθώς και με τους 1000 Βούδες είναι 25 χιλιόμ. έξω από την Ντουν Χουάν, από τα οποία φωτογραφίες τους υπήρχαν στην έκθεση (Σπήλαιο 428). Οι περίλαμπροι ναοί, πραγματικά ερημητήρια, πολλές φορές κοσμούνταν και με ιωνικούς κίονες. Ενώ απ’ έξω ήταν λιτά, εσωτερικά ξεπροβάλλουν τοιχογραφίες με αμέτρητους βούδες και μπατιστάβα, καθώς σκηνές από την ζωή των αυτοκρατόρων, αγάλματα ελληνοβουδιστικής τέχνης «γκαντάρα» από τον 6^ο αι. Βούδες με γαλήνιο μειδίαμα και εσωτερική πνευματικότητα, όπως τους είδαμε στις φωτογραφίες της έκθεσης.

Η τέχνη αυτών των σπηλαίων αποτελεί πηγή μελέτης στα 735 σπήλαια, που κηρύχτηκαν μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Ουνέσκο το 1987. Μια πραγματική εγκυκλοπαίδεια, που επιφυλάσσει εκπλήξεις, όπως αυτής της παλαιοτέρας τυπωμένης σε χαρτί μυστικιστικής επίκλησης του 866 μ.Χ. που βρέθηκε στην επαρχία της Γκανσού. Τόννοι χειρογράφων κλάπηκαν από αρχαιοκαπήλους και μεταφέρθηκαν στα μουσεία της Ευρώπης.

Ο πλούτος της Ανατολής αμύθητος. Εμείς συγχαίρουμε τους διοργανωτές της έκθεσης και τους δημιουργούς των φωτογραφιών και ευχόμαστε καλή επιτυχία στην προσπάθεια αναδημιουργίας των Δρόμων του Μεταξιού, πράγμα που θα επιφέρει ευημερία και ειρήνευση στην ταραγμένη εποχή μας.